درب اتوماتیک ، تجهیزات بارگیری
t.me/iga_door
09916016041
igadoor
igadoor
امروزه از سیستم های اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی واداری و صنعتی استفاده می شود، تا در مواقع بروز آتش سوزی به موقع به ساکنین ساختمان اطلاع داده شود. با این کار خسارت های ناشی از حریق به حداقل می رسد و حتی الامکان از تلفات جانی جلوگیری می شود. با توجه به پیشرفت فناوری (تکنولوژی)در سال های اخیر، این سیستم ها از نظر ساخت و عملکرد قطعات، بسیار متحول شده اند.
حریق یا آتش‌سوزی میتواند بسیار ویرانگر باشد و خسارت‌های جانی و مالی زیادی را تحمیل نماید. همواره تمامی صنایع، ادارات، مجتمع های مسکونی، منازل و … در معرض این خطر قرار دارند. اگرچه آتش‌سوزی کاملا قابل پیشگیری نیست، اما اقداماتی بسیاری را میتوان برای جلوگیری از حریق و واکنش سریع در صورت وقوع حریق انجام داد. تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق در چیست؟ مبارزه با حریق را می توان در سه گام انجام داد:
اعلان، اعلام و اطفاء حریق به ترتیب این سه مرحله را تشکیل می دهند.
به زبان ساده تر می تون این سه مرحله را به صورت تشخیص علائم اولیه حریق، هشدار وقوع حریق و خاموش کردن حریق بیان نمود. در این مقاله حاضر قصد داریم تا ضمن آشنا نمودن شما همراهان همیشگی ایگادر با تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، به توضیح مفصل هر یک بپردازیم.
به منظور درک بهتر تفاوت سیستم اعلام، اعلان و اطفا حریق در ابتدا نیاز است که بدانیم سیستم اعلان حریق چیست؟
اعلان در لغت به معنای آشکار کردن است. در حقیقت منظور از سیستم اعلان حریق مجموعه ای از تجهیزاتی است که برای تشخیص علائم حریق استفاده می شوند. اولین علائم آتش سوزی شامل دود، حرارت و یا گاز پخش شده در محیط است که با استمرار علائم و در صورت وجود عامل آتش زا نظیر حرارت، جرقه و … امکان وقوع آتش سوزی وجود خواهد داشت. بنابراین واضح است که اولین قدم برای پیشگیری از وقوع هرگونه آتش سوزی، تشخیص و آشکار نمودن این علائم است. به این منظور تجهیزات خاصی طراحی و تولید می شوند که با استفاده از سنسورهایشان علائم اولیه حریق را شناسایی می کنند.
از آنجا که دقایق اولیه شروع حریق دارای اهمیت زیاد و حیاتی می‌باشد، از طرفی عوامل ایجاد حریق بسیار متنوع بوده و همچنین در تمامی ساعات شبانه روز امکان بروز آن می‌رود، لذا امروزه سیستمهایی ایجاد گردیده است که میتواند در لحظات اولیه حریق آن را شناسایی کرده و مراتب را به یک مرکز کنترل ارسال نموده و از آن طریق بلافاصله ، توسط آژیر ، به ساکنین اعلام کند و یا با وسیله تلفن به مراکز آتش نشانی خبر دهد. بعضی از سیستمها در صورت لزوم (برای مکانهای حساس) می‌توانند بطور اتوماتیک حریق را خاموش کنند. (سیستم اطفای حریق)
سیستم اعلام حریق در واقع وظیفه دارد ساکنین خانه و یا ساختمان را از بروز حادثه هایی مانند آتش سوزی و یا نشتی گاز آگاه سازد تا مانع از بروز حادثه ای بزرگ تر شود. در واقع این سیستم هوشمند اقدام دیگری برای مهار آتش انجام نمی دهد و به وسیله دیگری به نام سیستم اطفا حریق نیاز دارد.
تجهیزات و سنسور های نصب شده در سیستم اعلام حریق هنگامی که گاز و یا حرارتی بیشتر از حدود تعیین شده در فضا تشخیص دهند؛ به سرعت وارد عمل می شوند و آژیر ها و فلاشر های خانه را به منظور هشدار فعال می نمایند. به این تجهیزات در صنعت دتکتورهای اعلام حریق گفته می شود که در انواع مختلف دتکتور شعلهای، دتکتور گازی، دتکتور حرارتی، دتکتور دودی و دتکتور ترکیبی موجود هستند.
به منظور روشن شدن تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، در این مرحله به معرفی سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت. اعلام در لغت به معنای آگاه کردن و هشدار دادن است. در واقع پس از آنکه علائم اولیه آتش سوزی توسط سیستم اعلان حریق تشخیص داده شد، سیستم اعلام حریق وظیفه دارد تا از طریق علائم بصری هشدار را به افراد حاضر در صحنه اعلام کند.
سیستم اعلان حریق در صورت عملکرد صحیح میتواند از بسیاری از خطرات جانی و مالی جلوگیری به عمل آورد. امروزه در بسیاری از نقاط دنیا نصب سیستم اعلام حریق در ساختمانهای تجاری، اداری و مسکونی به یکی از پیش شرطهای صدور مجوز نهایی ساخت و ساز تبدیل شده است و همین امر میزان ضرورت سیستم اعلام حریق را آشکار می سازد. سیستم اعلام حریق در دو مدل دستی و اتوماتیک وجود دارد:
سیستم اعلام حریق قابلیت اتصال به دیگر تجهیزات امنیتی ساختمان را داشته، نگهداری و تعمیر آن هزینه های ناچیزی رابه همراه دارد و به صورت تمام وقت محل نصب را رصد می کند. یک سیستم اعلام حریق شامل دستگاه مرکزی یا کنترل پنل، پنل تکرارکننده اعلام حریق و تجهیزات اعلام کننده نظیر آژیر، فلاشر، تلفن کننده، شستی و چراغ سردر است.
با توجه به توضیحات ذکر شده بالا میتوانیم به جمع بندی زیر برسیم که سیستم اعلان حرق درست است یا سیستم اعلام حریق؟
اعلان: در لغت به معنای آشکار کردن و ظاهر کردن (لغت نامه دهخدا)
اعلام: در لغت به معنای آگاه کردن یا هشدار دادن (لغت نامه دهخدا)
با توجه با اینکه در سیستم های اعلان حریق عمل آشکار کردن و ظاهر کردن (آگاه کردن) اتفاق می افتد، اصطلاح صحیح همان سیستم اعلان حریق می باشد.
برای تجهیزاتی مانند آشکارسازها، مرکز کنترل بهتر است از اصطلاح اعلان حریق استفاده نمود. (نظیر آشکارساز دود اعلان حریق، شستی اعلان حریق، کنترل پنل اعلان حریق و…)
برای تجهیزاتی مانند آژیر و فلاشرها می توان از اصطلاح اعلام حریق استفاده نمود. (نظیر آژیر اعلام حریق، فلاشر اعلام حریق و…)
به عنوان مثال در دستور العمل آتش نشانی تهران در خصوص سیستم های اعلان حریق، موضوع این دستور العمل، تحت عنوان “ضوابط ملاک عمل سیستمهای کشف و اعلام حریق” ارائه شده است و کاملا صحیح است و اگر قرار بود کلمۀ کشف از این عنوان حذف می شد، باید کلمۀ اعلام نیز به اعلان تغییر پیدا می کرد و عنوان کامل این دستور العمل به “ضوابط ملاک عمل سیستم های اعلان حریق” تغییر پیدا می کرد. اما چون کلمه کشف را بصورت مجزا در عنوان این دستور العمل ذکر کرده، بنابراین نمی توان ایرادی به این عنوان گرفت و صحیح می باشد.
همچنین در کتاب “مهندسی سیستم های اعلان حریق” نوشتۀ مهندس محمد موسی زاده نیز این موضوع در سرتاسر کتاب با دقت و ظرافت رعایت شده است.
کنترل پنل اعلام حریق وظیفه پردازش مرکزی و پایش و کنترل سیستم را بر عهده دارد. کنترل پنل های سیستم های اعلان حریق را میتوان به طور کلی به ۵ دستۀ زیر تقسیم کرد:
محل نصب دستگاه مرکز اعلام حریق باید کاملا روشن باشد ، بنابراین لازم است مکانی که در آن تابلو کنترل مرکزی نصب شده است مجهز به سیستم روشنایی اضطراری باشد.
کنترل پنل های اعلام حریق معمولا در اتاق های نگهبانی یا حراست، مرکز اطلاعات هتل ها و در پروژه های صنعتی یا تجاری بزرگ معمولا در اتاق کنترل و بطور کلی در جایی که معمولا افراد مسئول دائما در آنجا حضور دارند و دسترسی به پنل برای آنها به راحتی امکان پذیر باشد، نصب می شود.
تابلو های کنترل مرکزی باید در محل هایی نصب شوند که احتمال وقوع آتش سوزی در آنها کمتر است و در عین حال رفت و آمد پرسنل تعمی و نگهداری ساختمان در آنجا بیشتر است. به گونه ای که کارکنان حاضر در محل به محض فعال شدن سیستم اعلان حریق و آژیرهای مربوطه، خود را به ناحیۀ مورد نظر رسانده و اقدامات لازم را در خصوص اطفای حریق انجام دهند.
همچنین نقشه های پلان ساختمان و سیستم اعلام حریق در محل نصب مرکز اعلام حریق بایگانی و نگهداری شوند تا نیرو های آتش نشانی که از خارج ساختمان در محل حاضر می شوند با دسترسی به این نقشه ها و مستندات فنی، بتوانند عملیات امداد را بهتر و سریعتر راهبری کنند .
با توجه به تنوع برندها و مدل های مختلف تابلوهای کنترل مرکزی، اکیدا توصیه میشود که در زمان استفاده از کنترل پانل های اعلام حریق (در زمان طراحی، نصب و راه اندازی و سرویس های دوره های آن) حتما از کاتولوگ ها و دستورالعمل های ارائه شده توسط سازندۀ آن پیروی شود.
این سیستم وظیفه مهار آتش را دارد و مهم ترین عامل جهت کاهش آتش سوزی و جلوگیری از تلفات جانی است.
حتما تا کنون نام مثلث آتش به گوش شما رسیده است. این مثلث مدلی ساده جهت آشنایی شما با عواملی است که نقش موثری در تشکیل و گسترش آتش دارند. سه عنصر مهم مثلث آتش عبارتند از :
وجود هر سه عنصر جهت تشکیل آتش امری ضروری می باشد و در صورت حذف هریک از آن ها از چرخه، آتش مهار می شود. ساختار سیستم اطفا حریق نیز به گونه ای می باشد که این چرخه حریق را قطع می کند و مانع از آتش سوزی بیشتر می شود.
در گام آخر و به منظور مشخص نمودن تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق، به معرفی سیستم اطفا حریق خواهیم پرداخت. به کلیه اقداماتی که برای کنترل و خاموش کردن حریق صورت میگیرد، اطفا حریق گفته می شود. بنابراین پر واضح است که تفاوت سیستم اعلام حریق و اطفا حریق در اقدام برای خاموش کردن آتش سوزی است. در حقیقت سیستم اعلام حریق فقط هشدار دهنده است، اما سیستم اطفا حریق مجموعه تجهیزاتی را شامل می شود که پس از وقوع حریق و آتش سوزی به منظور انجام عملیات اطفا به صورت خودکار و یا دستی مورد استفاده قرار می گیرند.
در واقع سیستم اطفا حریق آخرین مرحله از مبارزه با آتش سوزی را شامل می شود. سیستم اطفا حریق را می توان به دو دسته اطفا حریق دستی و اطفا حریق اتوماتیک تقسیم بندی نمود:
۱- سیستم اطفا حریق دستی: سیستم اطفا حریق دستی به آن دسته تجهیزاتی گفته می شود که توسط یک نیروی انسانی به منظور خاموش کردن آتش سوزی به کار گرفته می شود. این تجهیزات شامل کپسول های آتش نشانی هستند.
۲- سیستم اطفا حریق اتوماتیک: در یک سیستم اطفا حریق اتوماتیک، به محض وقوع آتش سوزی و بروز علائم اولیه، سیستم به طور اتوماتیک روشن شده و با استفاده از اسپرینکلرهای دیواری و یا سقفی عملیات اطفا حریق انجام می شود.
امروزه خطرات ناشی از حریق بر کسی پوشیده نیست. به همین خاطر سیستم اطفا حریق ساختمان ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
سیستم اطفا حریق دستی به یک نیروی انسانی جهت خاموش کردن شعله های آتش نیاز دارد و به صورت خودکار هیچ گونه عملکردی ندارد. نمونه شناخته شده این نوع وسیله، کپسول های آتش نشانی می باشد که همه ی ما تا حدودی با آن ها آشنا هستیم.
کپسول های آتش نشانی نیز با توجه به نوع آتش سوزی و اینکه در کدام کلاس قرار دارند، متفاوت می باشند. انواع کپسول های آتش نشانی عبارتند از :
سیستم اطفا حریق اتوماتیک به هیچ گونه نیروی انسانی نیاز ندارد و کاملا هوشمندانه عمل می کند. سنسور های موجود در این سیستم در صورت تشخیص آتش سوزی سریعا وارد عمل می شوند و به طور خودکار اقدامات لازم جهت جلوگیری از پیش روی آتش سوزی را انجام می دهند.
این سیستم هوشمند در انواع مختلفی در بازار عرضه می شود که در اینجا اسامی و نوع عملکرد آن ها را برای شما بیان می کنیم:
آب یکی از عوامل اصلی برای خاموش کردن شعله های آتش می باشد و اساس کار سیستم اطفا حریق اتوماتیک Water Mist قطرات بسیار ریز آب می باشد. این سیستم هوشمند در ۳ نوع دسته بندی موجود می باشد :
قطرات بسیار ریز آب این سیستم ابتدا به خنک سازی محیط می پردازند. بخارهای آب تشکیل شده در این مرحله اکسیژن های موجود در محیط را می راند و آتش را خاموش می کند.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک ورتکس (Vortex) از ترکیب گاز نیتروژن و مه آب تشکیل شده است. روش عملکرد این سیستم بدین صورت می باشد که ذرات آب بر اثر فشار گاز نیتروژن به ذرات بسیار ریز تبدیل می شود و محتوایی ترکیبی تشکیل شده از ذرات ریز آب و گاز نیتروژن به طور همزمان شعله های آتش را مهار می کنند. در واقع ذرات آب، حریق را خنک می کند و همزمان گاز نیتروژن میزان اکسیژن را کاهش می دهد.
این سیستم از ترکیب مشتقات هیدروکربن اتان (CH4) یا متان (C2H6) با گازهای هالوژن (عناصر گروه هفتم جدول تناوبی) تشکیل شده است که به آن ها هالون گفته می شود. هالون ها برای لایه ازن بسیار مخرب می باشند و در سال های اخیر استفاده از آن ها به دلیل معایبی که برای محیط زیست دارند، ممنوع اعلام شده است.
اسپرینکلر (Sprinkler)، سیستم اطفا حریق اتوماتیکی است که به وسیله آب شعله های آتش را خاموش می کند. این سیستم هوشمند در سقف خانه و یا ساختمان تعبیه می شود و با اتصال به لوله های آب و به کمک آب پاش هایی که دارد آتش را مهار می کند.
از این سیستم هوشمند در خانه های هوشمند، هتل ها، پارکینگ ها، کارخانه ها، مجتمع های بزرگ تجاری، انبار ها و مخازن نگهداری سوخت استفاده می شود.
سیستم آیروسل (Aerosol) بر مبنای ماده ی گازی و ذرات بسیار ریز جامد عمل می کند که غیر سمی می باشند.
جنس ذرات آیروسل، کربنات پتاسیم هستند که بر اثر یک واکنش گرما زا در دمای اتاق به یک ماده جامد تبدیل می شوند؛ اما تا قبل از آن به حالت گاز باقی می مانند.
بعد از فرآیند گفته شده؛ این ذرات ریز جامد بر روی شعله های آتش قرار می گیرند و باعث اطفا شعله های آتش می گردند.
فوم (Foam) ماده ای پایدار می باشد که از حباب های کوچک و پر از هوا تشکیل شده است. این ماده در سیستم اطفا حریق با آب ترکیب می شود و با خروج از لوله کشی های مندرج شده سیستم حریق، بر و روی سطوحی که آتش گرفته اند قرار می گیرد.
فوم به دلیل ساختار چسبنده ای که دارد، مانع ورود هر گونه اکسیژن به شعله های آتش می شود و جلوی آتش سوزی بیشتر را می گیرد.
همانطور که اشاره شد می توان طی سه مرحله با آتش سوزی مبارزه نمود. اعلان (تشخیص علائم اولیه حریق)، اعلام (هشدار وقوع حریق) و اطفا حریق (خاموش کردن حریق) به ترتیب این سه مرحله را تشکیل می دهند. همانطور که بیان شد این سه مرحله با هم متفاوت هستند و از این رو درک تفاوت اعلام، اعلان و اطفا حریق (Fire detection and fire alarm systems) از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد شد. چرا که هر کدام از این سیستم ها وظیفه خاصی داشته و استفاده یکی به جای دیگر منجر به بروز خسارت های جبران ناپذیری خواهد شد.
نکته مهم در این است که توالی این سه مرحله از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با رعایت توالی این سه مرحله در ساخت و ساز، می توان ضمن اطمینان از به حداقل رساندن خطر وقوع آتش سوزی، هزینه های عملیاتی این مبارزه را نیز کاهش داد. تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق را جدی بگیرید و حتما قبل از شروع به احداث یک مجتمع مسکونی، تجاری، اداری و یا صنعتی به فکر نصب سیستم تشخیص آتش و اطفا حریق در آن مجموعه باشید.
